In een aantal samenstellingen en afleidingen wordt achter aan het eerste deel – ongeacht zijn woordsoort – een zogenaamde tussenklank /s/ geschreven.

Wanneer die gehoord wordt, wordt hij ook geschreven. Een paar voorbeelden:

• meterhuur, jaareinde, liefdedrank, liefdeloos, schaapherder, spellinggids, spellingregel
• dorpsoudste, liefdesdrank, meisjeskamer, najaarsweer, spellingsregel, werkwoordsvorm, uitdrukkingsloos

De regel geldt ook wanneer het linkerdeel uit een woordgroep bestaat. Voorbeelden:

• achtuurbloem, derdejaarscollege, vijftigmeterbad, 50 meterbad, 24 uurdienst
• drietrapsraket, tienjaarsgarantie, tienuursklokje, 24 uursdienst

Let op: bij een aantal samenstellingen en afleidingen bestaan twee varianten, een zonder en een met tussenklank /s/.

Voorbeelden:

• dood(s)kist, drug(s)beleid, drug(s)hond, geluid(s)hinder, geslacht(s)loos,
• gewicht(s)loos, inhoud(s)loos, liefde(s)drank, rechter(s)ambt, spelling(s)commissie,
• spelling(s)regel, werkwoord(s)vorm, 24 uur(s)dienst

—-

a Schrijf in samenstellingen en afleidingen waarbij het linkerdeel niet op een sisklank eindigt en het tweede niet met een sisklank begint, alleen dan een

verbindings-s wanneer een /s/ wordt gehoord. Sisklanken zijn: /s/, /z/, /S/, /Z/.

Enkele voorbeelden:
dorpskern, etenstijd, gebruiksaanwijzing, meningsverschil, vaardigheidstraining,vakbondsactie, vierentwintiguursdienst, waarheidsgetrouw, wetenschapsbeleid

Dus geen -s in:

• badjas, brandalarm, deelgemeente, doelpaal, fabeldier, handkus, ministerraad, werkdruk, werkgelegenheid
• deelbaar, bodemloos, liefdeloos, rechterlijk

b Schrijf in samenstellingen en afleidingen waarbij het linkerdeel op een sisklankeindigt
en het tweede deel met een sisklank begint, geen verbindings-s.

Enkele voorbeelden:

• dansstudio, fietssleutel, halsslagader, jeneverbesstruik, schadeloosstellen
• alleszins, ziekenhuiszorg
• perschef
• schaatsster

c Schrijf in samenstellingen en afleidingen waarbij het linkerdeel op een sisklankeindigt,
maar het tweede niet met een sisklank begint, geen verbindings-s.

Enkele voorbeelden: kaarsvet, kaasfabriek, koortsthermometer, onderwijsinstelling, succesnummer

• fitnessruimte
• jazzensemble, quizprogramma
• afwasbaar, bewijsbaar, betekenisloos, geruisloos

d Schrijf in samenstellingen en afleidingen waarbij het linkerdeel niet op een sisklank eindigt, maar het tweede wel met een sisklank begint, alleen dan een verbindings-s wanneer de aanwezigheid van de /s/ blijkt uit een vergelijkbaar geval waarbij het tweede deel niet met een sisklank begint.

Enkele voorbeelden:

• scheepsschroef (want: scheepskok), waarheidsserum (want: waarheidsgehalte)
• bedrijfszeker (want: bedrijfsongeval), handelszaak (want: handelsmissie),zuiveringszout (want: zuiveringsinstallatie)
• stationschef (want: stationsplein)

Dus geen verbindings-s in bodemschat, boomsoort, werkschema, mengsel, werkster

Soms zijn er twee vormen mogelijk.

In dat geval worden beide spellingen, met en zonder verbindings-s, geaccepteerd.

Een voorbeeld: raadzaal of raadszaal: raadzaal wegens raadgever, raadkamer, maar raadszaal kan eveneens wegens raadskelder, raadsman.