Er zijn drie soorten werkwoorden.

Zelfstandige werkwoorden vormen alleen de persoonsvorm in een zin, of kunnen alleen de persoonsvorm in een zin vormen.

voorbeeld Ik ga.

Als er meer werkwoorden in de zin zitten, kun je de weglatingsproef toepassen. Je vervangt dan steeds de persoonsvorm door het volgende werkwoord in de zin. Je moet dat werkwoord dan wel aanpassen aan het onderwerp en aan de tijd. Het werkwoord dat het laatste overblijft is het zelfstandig werkwoord.

voorbeeld

• Ik zou willen gaan.
• Ik wil gaan.
• Ik ga

De andere werkwoorden in de voorbeeldzin, 'zullen' en 'willen' noemen we hulpwerkwoorden.

De regel voor hulpwerkwoorden is: als er nog een ander werkwoord in de zin aanwezig is, dan is de persoonsvorm hulpwerkwoord. Daarvoor kun je de weglatingsproef dus ook gebruiken.

Koppelwerkwoorden verbinden het onderwerp met een naamwoord (bijvoeglijk naamwoord, voornaamwoord of zelfstandig naamwoord).

Dit zijn de negen belangrijkste koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijken, blijven, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen. Al deze koppelwerkwoorden kunnen ook als hulpwerkwoord voorkomen. Sommige kunnen zelfs zelfstandig zijn.

Als je één van de werkwoorden tegenkomt die koppelwerkwoord kunnen zijn, controleer je altijd eerst of het geen hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord kan zijn. Pas als dat niet het geval is, mag je aannemen met een koppelwerkwoord te maken te hebben.

hulpwerkwoord: als er een voltooid deelwoord bijhoort.
voorbeeld-Zij is uitgegleden.

zelfstandig werkwoord: bij de betekenissen “bestaan' of 'zich bevinden'.
voorbeeld-Er is maar één Parijs.Hij is nu in Utrecht.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen.
voorbeeld-Mijn oom is bankwerker. Mijn oom is rijk.

hulpwerkwoord: als er een voltooid deelwoord bij hoort.
bv. Hij werd door iedereen uitgelachen.

zelfstandig werkwoord: komt niet voor.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen.
bv. Marietje werd beter.

hulpwerkwoord: dan moet er 'te' en een infinitief bij staan.
bv. Hij lijkt aardig te fietsen.

zelfstandig werkwoord: er staat dan steeds het voorzetsel 'op' bij; het betekent dan 'gelijkenis vertonen met'.
bv. Hij lijkt sprekend op zijn oom.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen.
bv. Die opmerking lijkt erg slim.

hulpwerkwoord: dan moet er 'te' en een infinitief bij staan.
bv. Hij blijkt te praten.

zelfstandig werkwoord: bij de betekenis 'aan het licht komen'.
bv. De waarheid bleek al snel.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen.
bv, Hij bleek een ware schurk,

hulpwerkwoord: dan moet er een infinitief bij horen.
bv. We blijven in het gras liggen.

zelfstandig werkwoord: bij de betekenis 'niet van plaats veranderen'.
bv. Hij blijft twee weken aan de kust.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen. bv. Jullie blijven vervelende wezens.

hulpwerkwoord: dan moet er 'te' en een infinitief bij horen.
bv. Jij schijnt hem nog te verwachten.

zelfstandig werkwoord: bij de betekenis 'licht verspreiden'.
bv. De zon schijnt de hele dag.

koppelwerkwoord: in alle andere gevallen.

bijna altijd koppelwerkwoord

'dunken' komt bijna niet meer voor in het Nederlands. Als je het al eens ziet, is het bijna altijd koppelwerkwoord.

hulpwerkwoord: dit werkwoord wordt zelden gebruikt als hulpwerkwoord, het kan echter wel: Hij komt me voor bang te zijn.

zelfstandig werkwoord: bij de betekenissen 'gebeuren',
'bestaan, aangetroffen worden','bij de rechtbank moeten komen'. bv.

• Zulke ongelukken komen soms voor.
• In die tekst komen moeilijke woorden voor.
• Hij moest voorkomen bij de rechtbank in Den Bosch.

koppelwerkwoord :in alle andere gevallen. N.B. Verwissel dit werkwoord niet met 'voorkomen', dat verhinderen' betekent; bv. Hij voorkomt de misdaad.

Let op de klemtoon: voorkómen !