Doorwerking naturalisme

Vooral de maatschappijkritische elementen komen voor in twee hoogtepunten van het naturalisme: Inwijding (1901) van Emants en De boeken der kleine zielen (1901-1903) van Couperus.

Maar er wordt in die tijd ook ander proza geschreven: neoromantisch van karakter.

Kenmerken

1. Prioriteit (= voorrang) van droom boven werkelijkheid, vaak met vage tijd- en plaatsaanduidingen, en “vlucht” in fantasie, gevoel en verleden.

2. Terugkeer van de historische roman, maar soms met wreedheid en bloeddorstigheid, en steeds zonder idealisering van het verleden, zoals in de romantiek.

Auteurs: Couperus (Psyche, Fidessa, De komedianten, De berg van licht), Arthur van Schendel (1874-1946) in zijn 'eerste periode', Aart van der Leeuw (1876-1931), Augusta de Wit (1864-1939), Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936) en Nescio (1882-1961), wiens werk ook veel realistische aspecten vertoont.